Driving License Without RTO Test सरकारने देशातील नागरिकांसाठी ड्रायव्हिंग लायसन्स मिळवण्याची प्रक्रिया अधिक सुलभ केली आहे. 1 ऑगस्ट 2025 पासून लागू होणाऱ्या नवीन नियमांनुसार, आता RTO ऑफिसमध्ये प्रत्यक्ष जाऊन ड्रायव्हिंग टेस्ट देण्याची गरज नाही. याचा उद्देश म्हणजे संपूर्ण प्रक्रिया पारदर्शक, सोपी व वेगवान करणे, तसेच RTO कार्यालयांवरील ताण कमी करणे.
यापूर्वी लायसन्ससाठी अनेकांना अपॉइंटमेंट मिळवण्यापासून ते दलालांपर्यंत झगडावे लागत होते. पण आता ही झंझट संपणार आहे. नवीन नियमांमुळे ज्या लोकांना पूर्वी प्रक्रिया कठीण वाटायची – विशेषतः ग्रामीण भागातील नागरिक – त्यांच्यासाठी हा एक मोठा दिलासा आहे. मात्र, लायसन्स मिळवण्यासाठी काही अटी ठरवण्यात आल्या आहेत आणि त्यासाठी अधिकृत ड्रायव्हिंग ट्रेनिंग इन्स्टिट्यूटमधून प्रशिक्षण घेणे बंधनकारक आहे.
लायसन्स कुठे आणि कसा मिळेल?
आता लायसन्स फक्त RTO कडूनच नव्हे, तर सरकारच्या मान्यता प्राप्त ट्रेनिंग स्कूल्समधूनही मिळवता येणार आहे. हे ट्रेनिंग सेंटर्स उमेदवारांना ठरावीक कालावधीपर्यंत ड्रायव्हिंगचे प्रशिक्षण देतील. यानंतर एक अंतर्गत (internal) टेस्ट घेतली जाईल आणि यशस्वी उमेदवारांना एक सर्टिफिकेट दिले जाईल. हे सर्टिफिकेट RTO मध्ये सादर करून ड्रायव्हिंग लायसन्स मिळवता येईल.
या प्रमाणित प्रशिक्षण केंद्रांची यादी सरकारच्या अधिकृत वेबसाइटवर उपलब्ध असेल. यामुळे लांबच लांब प्रवास किंवा दलालांचा आधार घेण्याची गरज भासणार नाही. सरकार हे संपूर्ण प्रोसेस डिजिटलीकरण करण्याच्या दिशेनेही काम करत आहे.
कोण करू शकतो अर्ज?
– केवळ मान्यता प्राप्त ट्रेनिंग स्कूलमधून संपूर्ण कोर्स पूर्ण केलेले उमेदवारच अर्ज करू शकतील.
– प्रत्येक वाहन प्रकारासाठी स्वतंत्र कोर्स व कालावधी ठरवण्यात आला आहे.
– दोनचाकी वाहनासाठी किमान वय 18 वर्ष असून, व्यवसायिक लायसन्ससाठी 20 वर्षे आवश्यक आहेत.
– अर्जदाराकडे आधार कार्ड, पत्त्याचा पुरावा, पासपोर्ट साइज फोटो व शारीरिक-मानसिक स्वास्थ्याचे प्रमाणपत्र असणे आवश्यक आहे.
– ज्या उमेदवारांकडे आधीपासून लर्निंग लायसन्स आहे, ते हे सर्टिफिकेट वापरून थेट परमनंट लायसन्स मिळवू शकतात.
ड्रायव्हिंग टेस्ट हटवण्यामागचं कारण काय?
सरकारच्या मते, RTO मधील पारंपरिक टेस्टमध्ये अनेकदा पक्षपात, भ्रष्टाचार किंवा अनावश्यक विलंब होत असे. काही जण अनेकदा अपात्र ठरवले जात, तर काहीजण दलालांमार्फत पास होत. यामुळे संपूर्ण प्रणालीवर प्रश्नचिन्ह निर्माण होत होते.
नवीन प्रणालीमध्ये प्रशिक्षण केंद्रातील प्रशिक्षकाच्या रिपोर्टवर आधारित लायसन्स दिले जाईल. त्यामुळे प्रक्रिया पारदर्शक, वेळेवर आणि सुसंगत होईल. यामुळे RTO कर्मचाऱ्यांवरील कामाचा ताणही कमी होईल.
ट्रेनिंग कसे असेल?
प्रत्येक ड्रायव्हिंग स्कूलला किमान ४ आठवड्यांचा कोर्स घेणे अनिवार्य करण्यात आले आहे, ज्यामध्ये थ्योरी + प्रॅक्टिकल यांचा समावेश असेल:
थ्योरी क्लासेस: ट्रॅफिक नियम, रस्त्यावरील चिन्हे, वाहन नियंत्रण, सुरक्षा नियम इत्यादी शिकवले जातील.
प्रॅक्टिकल क्लासेस: वाहन चालवणे, ब्रेकिंग, पार्किंग, क्लच-कंट्रोल, ट्रॅफिक ड्रायव्हिंगचा सराव केला जाईल.
कोर्सनंतर एक अंतर्गत परीक्षा होईल. यशस्वी झालेल्यांना प्रमाणपत्र दिले जाईल.
हे प्रमाणपत्रच RTO मध्ये लायसन्स मिळवण्यासाठी वापरले जाईल. अशा प्रकारे ही प्रक्रिया अधिक शिस्तबद्ध आणि प्रभावी होईल.
कोणाला होणार सर्वाधिक फायदा?
नवीन प्रणालीचा सर्वाधिक फायदा ग्रामीण भागातील नागरिक, महिला, विद्यार्थी आणि नोकरी करणाऱ्या व्यक्तींना होणार आहे. यामध्ये दलालांचा हस्तक्षेप संपेल आणि लोक सहज, पारदर्शक व अधिक जलद पद्धतीने लायसन्स मिळवू शकतील.
व्यवसायिक चालकांसाठी ही प्रणाली वरदान ठरेल, कारण प्रमाणपत्र मिळाल्यावर ते थेट वाहन चालवण्याचे काम सुरू करू शकतात.
सुरक्षा आणि देखरेखीचे उपाय
ड्रायव्हिंग टेस्ट हटवली असली, तरी सरकारने योग्य सुरक्षा आणि गुणवत्ता राखण्यासाठी कडक उपाययोजना केल्या आहेत:
तक्रारींचे निराकरण तातडीने करण्यासाठी स्वतंत्र यंत्रणा उभी करण्यात येणार आहे.
प्रत्येक ट्रेनिंग सेंटरमध्ये GPS कॅमेरा, प्रशिक्षकांचे रेकॉर्ड, आणि टेस्ट फीडबॅक सिस्टीम असणे बंधनकारक आहे.
दिले जाणारे सर्टिफिकेट डिजिटल आणि एकसारख्या फॉरमॅटमध्ये असतील, जेणेकरून कोणताही गैरवापर होऊ नये.
RTO कार्यालय वेळोवेळी या संस्थांची तपासणी करेल, आणि जे प्रशिक्षण केंद्र दर्जाहीन ठरतील त्यांची मान्यता रद्द केली जाईल.
डिस्क्लेमर: वरील माहिती सरकारी सूचनांवर आधारित आहे आणि केवळ सामान्य जनतेच्या माहितीसाठी दिली गेली आहे. यामध्ये वेळोवेळी बदल होऊ शकतात. कृपया अधिकृत परिवहन विभागाच्या वेबसाइटवर किंवा स्थानिक RTO कार्यालयात अधिकृत अपडेट्ससाठी भेट द्या. लेखक वा प्रकाशक कोणत्याही जबाबदारी स्वीकारणार नाही.
FAQs: वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
1. आता RTO टेस्ट देणे बंधनकारक नाही का?
नाही, जर तुम्ही मान्यता प्राप्त स्कूलमधून ट्रेनिंग घेऊन टेस्ट पास केली असेल, तर RTO टेस्ट द्यावी लागणार नाही.
2. कोणते ड्रायव्हिंग स्कूल वैध मानले जातील?
सरकारकडून प्रमाणित संस्थाच वैध असतील. यांची यादी अधिकृत वेबसाइटवर दिली जाईल.
3. सर्टिफिकेट पुरेसे आहे का लायसन्ससाठी?
होय, मान्य स्कूलचे सर्टिफिकेट RTO मध्ये लायसन्ससाठी ग्राह्य धरले जाईल.
4. व्यवसायिक लायसन्ससाठीही हाच नियम लागू होतो का?
होय, मात्र त्यासाठी वयाची अट (२० वर्षे) व काही अतिरिक्त कागदपत्रांची आवश्यकता आहे.
5. जुनं लर्निंग लायसन्स चालेल का?
होय, जुनं लर्निंग लायसन्स मान्य आहे. सर्टिफिकेट सादर केल्यानंतर तुम्ही ते परमनंट लायसन्समध्ये रूपांतरित करू शकता.
