Free LPG Cylinder Scheme महिलांसाठी केंद्र सरकारकडून आणखी एक दिलासादायक निर्णय जाहीर झाला आहे. आता पात्र लाभार्थी महिलांना दरवर्षी दोन वेळा मोफत एलपीजी सिलेंडर मिळणार आहेत. ही योजना खास करून प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजनेशी संबंधित महिलांसाठी लागू करण्यात आली आहे. यामागील मुख्य उद्देश म्हणजे महिलांना स्वयंपाकाच्या खर्चातून दिलासा मिळावा आणि त्या आर्थिकदृष्ट्या सक्षम व्हाव्यात. योजनेनुसार, वर्षभरात लाभार्थ्यांना दोन मोफत सिलेंडर मिळतील, जे त्यांच्या घरगुती खर्चात मोठा आधार ठरेल आणि स्वच्छ इंधन वापरास प्रोत्साहन मिळेल.
उज्ज्वला योजनेचा विस्तार
ही नवीन सुविधा प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजनेच्या विस्ताराचा एक भाग आहे. आधी या योजनेत महिलांना मोफत एलपीजी कनेक्शन दिले जात होते. आता त्यामध्ये वर्षातून दोन मोफत रिफिल्सही दिल्या जाणार आहेत. ग्रामीण, आदिवासी आणि आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल महिलांनाच याचा सर्वाधिक फायदा होणार आहे. पूर्वी रिफिलच्या खर्चामुळे अनेक महिला गॅसचा वापर कमी करत होत्या, त्यामुळे ही नवीन भर योजना नियमित वापरासाठी उपयुक्त ठरेल.
या महिलांना मिळणार लाभ
या योजनेचा लाभ फक्त त्या महिलांनाच मिळेल, ज्या आधीपासून उज्ज्वला योजनेअंतर्गत नोंदणीकृत आहेत. अर्जदार महिलांचे नाव गॅस कनेक्शनवर असणे आवश्यक आहे. तिचे कुटुंब बीपीएल यादीत असावे लागेल. अनेक राज्यांमध्ये अनुसूचित जाती, जमाती, मागासवर्गीय व विधवा महिलांना प्राधान्य दिले जाईल. ज्यांच्याकडे आधार कार्ड, रेशन कार्ड, बँक खाते आहे आणि जे सबसिडी घेत आहेत, त्यांना थेट योजनेत सामाविष्ट करण्यात येईल.
कधी आणि कसे मिळणार सिलेंडर?
प्रत्येक पात्र महिलेला एक सिलेंडर उन्हाळ्यात (एप्रिल ते जून) आणि दुसरा हिवाळ्यात (नोव्हेंबर ते जानेवारी) दिला जाईल. सिलेंडर त्याच एजन्सीकडून मिळेल, जिच्याकडे आधीपासून कनेक्शन आहे. महिलेला जवळच्या गॅस एजन्सीकडे किंवा मोबाइल अ‍ॅपद्वारे विनंती करावी लागेल. सबसिडीची रक्कम थेट बँक खात्यात जमा केली जाईल किंवा एजन्सीकडून विनामूल्य सिलेंडर दिला जाईल. ही प्रक्रिया पूर्णपणे पारदर्शक व ट्रॅक करण्यायोग्य असेल.
योजनेचा हेतू
या योजनेचा मुख्य हेतू महिलांना चुलीच्या धुरापासून दूर ठेवणे आणि स्वच्छ इंधन वापरास प्रोत्साहन देणे आहे. यामुळे आरोग्य सुधारेल, घरचा खर्च कमी होईल आणि महिलांचे आत्मनिर्भरतेकडे पाऊल पडेल. स्वयंपाकासाठी सुरक्षित आणि सुलभ इंधन मिळाल्यामुळे महिलांचा जीवनस्तर सुधारेल.
अर्ज प्रक्रिया
ज्या महिलांनी अद्याप उज्ज्वला योजनेत नोंदणी केलेली नाही, त्यांनी जवळच्या गॅस एजन्सी किंवा CSC सेंटरमध्ये जाऊन अर्ज करावा. यासाठी आधार कार्ड, रेशन कार्ड, बँक पासबुक आणि पासपोर्ट साईज फोटो लागेल. आधीपासून नोंदणीकृत महिलांना नव्याने अर्ज करण्याची गरज नाही; त्यांनी ठरलेल्या कालावधीत गॅस एजन्सीशी संपर्क साधून सिलेंडर मिळवावा.
किती होणार बचत?
सध्या एका गॅस सिलेंडरची किंमत ₹950 ते ₹1150 दरम्यान आहे. दोन मोफत सिलेंडरमुळे महिलांना दरवर्षी ₹2000 ते ₹2300 पर्यंतची बचत होणार आहे. ही रक्कम गरीब कुटुंबांसाठी महत्त्वाची असून, इतर गरजांसाठी वापर करता येईल. सरकार जर ही योजना दरवर्षी सुरू ठेवली, तर महिलांच्या आर्थिक स्थितीत नक्कीच सुधारणा होईल.
कोणकोणत्या राज्यात योजना सुरु?
ही योजना सध्या उत्तर प्रदेश, बिहार, मध्यप्रदेश, राजस्थान, झारखंड, ओडिशा आणि छत्तीसगड या राज्यांमध्ये सुरू आहे. केंद्र सरकार लवकरच ती संपूर्ण देशभर लागू करण्याच्या तयारीत आहे. राज्य सरकारांना अंमलबजावणीसाठी मार्गदर्शक सूचना देण्यात आल्या असून, विशेष निरीक्षण समित्या नेमण्यात आल्या आहेत.
योजनेचा पुढील टप्पा
भविष्यात सरकार ही योजना आणखी व्यापक बनवण्याचा विचार करत आहे. वर्षातून तीन फ्री सिलेंडर देण्याची शक्यता असून, गॅस स्टोव्हही मोफत मिळण्याची शक्यता आहे. डिजिटल नोंदणी करणाऱ्या महिलांना कॅशबॅक किंवा अतिरिक्त सुविधा दिल्या जातील. तसेच वेळेत डिलिव्हरी व एजन्सीकडून कोणतेही शुल्क न घेणे हे सुनिश्चित केले जाईल.
Disclaimer: वरील माहिती विविध शासकीय स्त्रोतांच्या आधारे तयार करण्यात आली आहे. कृपया अधिकृत गॅस एजन्सी किंवा सरकारी पोर्टलवरून अद्ययावत माहिती तपासावी. कोणत्याही धोका किंवा गैरसमजासाठी आम्ही जबाबदार राहणार नाही.
FAQ: वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
1. कोणत्या महिलांना फ्री सिलेंडर मिळेल?
ज्या महिला प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजनेअंतर्गत नोंदणीकृत आहेत, त्यांना वर्षातून दोन मोफत सिलेंडर मिळतील.
2. नवीन अर्ज आवश्यक आहे का?
ज्यांचे आधीपासून कनेक्शन आहे त्यांना अर्जाची गरज नाही. नवीन लाभार्थींनी अर्ज करावा.
3. फ्री सिलेंडर कधी दिला जाईल?
एक उन्हाळ्यात (एप्रिल-जून) आणि दुसरा हिवाळ्यात (नोव्हेंबर-जनवरी).
4. अर्जाची प्रक्रिया काय आहे?
गॅस एजन्सीकडे किंवा अ‍ॅपद्वारे विनंती करावी लागेल.
5. योजना संपूर्ण भारतात लागू आहे का?
सध्या निवडक राज्यांमध्ये सुरू असून लवकरच संपूर्ण देशात लागू होणार आहे.
उज्वला गॅस योजना
पात्र असाल तर हा फॉर्म भरू शकता